ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΓΙΟΡΤΕΣ, ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΕΔΡΕΙΑ

Της Μαργαρίτας Κουτσανέλλου

Διοικητικής Υπαλλήλου 

΄Ανδρου 1 και Πατησίων

Φθάσαμε όπως - όπως, στις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. ΄Οσο κι αν είμαστε σκοτισμένοι και προβληματισμένοι με την σκληρή πραγματικότητα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε - μια πραγματικότητα που δε φτιασιδώνεται με γκλίτερ και λαμπιόνια - παρόλα αυτά η ανάγκη να ελαφρύνουμε τη διάθεσή μας, ξεχνώντας όσο γίνεται, για λίγο, τα ανυπέρβλητα προβλήματα που έχουμε όλοι, είναι έντονη. Λίγο πριν την ολιγοήμερη αυτή "ανακωχή των γιορτών", είναι χρήσιμο να γίνει ένας μικρός αγωνιστικός απολογισμός και μια προσπάθεια αποτίμησης της κατάστασης, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί σήμερα.


Η εφεδρεία αποτέλεσε, ιδιαίτερα από το καλοκαίρι και μετά, θέμα που απορρόφησε δικαίως, όλη την προσοχή μας και την ενέργειά μας. ΄Ολοι οι εργαζόμενοι - και στον ΕΛΓΟ -  αγωνιστήκαμε επίμονα, αδιαπραγμάτευτα και μαχητικά, ώστε να αποτρέψουμε την εφαρμογή της και να υπερασπιστούμε το δικαίωμα στην εργασία, το δικό μας και κάθε άλλου εργαζόμενου. Απεργίες, στάσεις εργασίας, καταλήψεις, διαμαρτυρίες, συλλαλητήρια, παραστάσεις σε πολιτικές ηγεσίες. Αρκετές φορές ετίθετο το ζήτημα, κατά πόσο όλος αυτός ο αγώνας έχει αποτέλεσμα. Πολλές φορές έμπαιναν επίσης ψευτοδιλήμματα συμβιβασμού. 


Δεν πιστέψαμε ποτέ (εργαζόμενοι και συνάδελφοι, μεταξύ αυτών και εγώ) ότι ο αγώνας είναι μάταιος. ΄Ηταν πάντα πολύ απλό (και γι αυτό πολύ δυνατό) για όλους μας, ότι κάθε αντίσταση που προβάλλεται  έχει αποτέλεσμα (όσο ισχυρότερη, τόσο το καλύτερο και αποτελεσματικότερο). Είναι θέμα νομοτέλειας. Η προεξόφληση του αγώνα ως χαμένου, οδηγεί στην παραίτηση απ' αυτόν. Η παραίτηση από την αντίσταση διευκολύνει τις δυνάμεις της αντίδρασης. Διευκολύνει αυτούς που επιτίθενται. Ο αγώνας που πρέπει να δίνουμε, δεν είναι απλώς ένα αφηρημένο ζήτημα  "χρέους" απέναντι στη συνείδησή μας. Είναι πρακτικό ζήτημα, με συγκεκριμένο αποτέλεσμα. ΄Εχει πάντα αποτέλεσμα, ευθέως ανάλογο προς την προσπάθεια που καταβάλλουμε. ΄Οπως επίσης, πρέπει να αναλογιστούμε πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα, αν είχαμε κινητοποιηθεί νωρίτερα. Πόσα πράγματα θα είχαμε υπερασπιστεί καλύτερα, αν είχαμε στήσει τα χαρακώματά μας πιο πριν, όταν θεωρήσαμε (εσφαλμένα) ότι δεν ήταν ακόμα αναγκαίο, ότι δε μας αφορούσαν  άμεσα διάφορα ζητήματα, ότι δεν είχαμε υποστεί ακόμα καμία σοβαρή ζημία.


Δεν πρέπει να τρέφουμε βέβαια ψευδαισθήσεις ότι ο αντίπαλος είναι εύκολος. Το αντίθετο. Ο αγώνας είναι πραγματικά επίπονος και πολλές φορές άγριος. Αλλά τώρα πια που η φενάκη της καταναλωτικής ευμάρειας εξέλειψε, τώρα που οι μικροαστικές ψευδαισθήσεις που συντηρούσαμε εξαφανίζονται η μια μετά την άλλη, τώρα που η "εργατική τάξη οδεύει ολοταχώς προς την κόλαση", γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο ότι πράγματι δεν έχουμε να χάσουμε παρά τις αλυσίδες μας. Δε μένει να κάνουμε τίποτα άλλο, παρά να αγωνιστούμε. Διαφορετικά το παρόν και το μέλλον διαγράφονται ζοφερά, και για μας και για τα παιδιά μας.


Η εφεδρεία σήμερα κατέληξε να περιοριστεί στο εύρος που όλοι λίγο-πολύ γνωρίζουμε. Πολλοί, προκειμένου να εκλογικεύσουν και να δικαιολογήσουν την αποχή τους, για οποιοδήποτε λόγο, από τον κοινό αγώνα, πιθανόν να αμφισβητούν ότι η κατάσταση διαμορφώθηκε κατ' αυτόν τον τρόπο, εξαιτίας της δυναμικής αντίστασης που προέβαλε και προβάλλει το εργατικό-συνδικαλιστικό κίνημα. ΄Ενα κίνημα, δυνατό στη βάση του και ξεπουλημένο από τις ηγεσίες του. ΄Ενα κίνημα που θα ήταν πολύ διαφορετικό, αν όλοι βρίσκονταν στις θέσεις τους και μάχονταν από κοινού. ΄Ενα κίνημα που δεν πρέπει όμως, κατά κανένα τρόπο να ξεπουλάμε εμείς, επειδή το ξεπούλησαν οι άλλοι. Αυτό το κίνημα, λειτουργώντας αθροιστικά, σωρευτικά, προκάλεσε την ανάσχεση στο μέτρο των απολύσεων, μέσω της εφεδρείας. 


Ακούμε συνέχεια : "Φιάσκο η εφεδρεία", "Απέτυχε η εφαρμογή της εφεδρείας", "Δεν απέδωσε η εφεδρεία", "Εξαιρέσεις ζητάνε οι υπουργοί από την εφεδρεία", "Αντικειμενική αλλά άδικη η εφεδρεία, ως οριζόντιο μέτρο" και πολλά παρόμοια. Εμφανίζονται οι πολιτικάντηδες σαν μαθητευόμενοι μάγοι, που μετανιώσανε για το μέτρο, γιατί δεν είχαν καταλάβει δήθεν την αναποτελεσματικότητά του. Οι νόμοι που γράψανε και ψηφίσανε ήταν πολύ σαφείς. Τους κάνανε όμως ακορντεόν κατά την εφαρμογή, γιατί το εργατικό-συνδικαλιστικό κίνημα προέβαλε αξιοσημείωτη αντίσταση. Αντίσταση που δεν μπορούσαν να αγνοήσουν. 


Δεν είναι βέβαια σωστό να αγνοηθεί η διαφοροποίηση που παρατηρείται κατά περίπτωση, στο εύρος εφαρμογής της εφεδρείας. Η διαφοροποίηση αυτή, ως ένα βαθμό σχετίζεται με την προσωπικότητα των υποκειμένων που υλοποιούν κατά τόπους τις πολιτικές και τους ειδικότερους συσχετισμούς με τους οποίους λειτουργούν. Θα ήταν απολύτως αφελές και παρελκυστικό όμως, να γίνει οποιαδήποτε συνολική αποτίμηση του θέματος, χωρίς να αποδοθεί η αιτία του περιορισμού της εφαρμογής της εφεδρείας, στους αγώνες τους  εργατικού-συνδικαλιστικού κινήματος. Ο περιορισμός της εφαρμογής της εφεδρείας αποτελεί τακτικό πολιτικό ελιγμό και έχει αιτία την αντίσταση που προέβαλαν οι εργαζόμενοι. 


Δυστυχώς για όλους μας, αυτό δεν είναι αρκετό. Οι ολιγοήμερες γιορτινές διακοπές θα μας κρατήσουν για λίγο σε ανάπαυλα. ΄Ομως η πραγματικότητα είναι σκληρή και αδιάλειπτη. Ο αδυσώπητος, κυνικός, απάνθρωπος σχεδιασμός της απομείωσης του εργαζόμενου πληθυσμού και της υποτίμησης της εργασίας, που έχει σκοπό να προσφέρει "ζεστό αίμα" στο καπιταλιστικό σύστημα που πάσχει και βρίσκεται σε κρίση, μήπως και επιβιώσει, απαιτεί απολύσεις και μάλιστα μαζικές. 
Πλέον, επιδιώκεται η ηθικοποίηση της απόλυσης απέναντι στην κοινή γνώμη, μέσω αξιολόγησης. Το ζήτημα της υποχρέωσης της πολιτείας, του κράτους, της κυβέρνησης, να δημιουργεί θέσεις εργασίας αποσιωπάται. Η προστασία της εργασίας απεμπολείται. Θα αποφύγω παρόλα αυτά να συνεχίσω με το θέμα αυτό  (του δικαιώματος στην εργασία, των απολύσεων με όχημα τη δήθεν αξιολόγηση κλπ), που θα μας απασχολήσει, όπως διαφαίνεται στο αμέσως επόμενο διάστημα.


Καλές γιορτές και καλή δύναμη.